Ζαχαροπλαστείο "Σταύρος Νίτης" από το 1875.... Όταν η Δημιουργία, συνάντησε την Ποιότητα...

ΓΙΩΡΓΗΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ

Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1933 στα Χανιά. Με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940-41 η οικογένεια τού Γιώργη Μανουσάκη μετοίκησε στο Βαρύπετρο, το χωριό του πατέρα του, όπου έμεινε και στο μεγαλύτερο μέρος της κατοχής. Εκεί έζησε την εισβολή των Γερμανών και το φόβο από τις εκτελέσεις στα γύρω χωριά, που ακολούθησαν την κατάληψη της Κρήτης. Συνάμα γνώρισε από κοντά τον αγροτικό κόσμο της κρητικής υπαίθρου.
Ο αιφνίδιος θάνατος του πατέρα του το 1948, μπροστά του, και το οικογενειακό πένθος, κατά τα κρητικά έθιμα της εποχής, άφησαν βαθιά ίχνη στην ψυχή του.
Τελειώνοντας το Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων στα Χανιά, φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά τη στρατιωτική του θητεία, ξαναγύρισε στη γενέτειρά του, όπου υπηρέτησε ως φιλόλογος καθηγητής επί 26 χρόνια στη Μέση Εκπαίδευση. Παραιτήθηκε το 1986 με το βαθμό του γυμνασιάρχη. Το 1974 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Αγγελική Καραθανάση κι απέκτησαν τρία παιδιά. Επέλεξε να ζήσει για όλη τη ζωή του στα Χανιά, όπου και άφησε την τελευταία πνοή του στις 9 Φεβρουαρίου 2008, στο νοσοκομείο της πόλης, ύστερα από βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο.

Έργα

Πρωτοδημοσίευσε κείμενά του στο μαθητικό περιοδικό του Α΄ Γυμνασίου Αρρένων Χανίων «Κλασσική Πνοή» το 1950, αλλά επίσημα πρωτοπαρουσιάστηκε στη λογοτεχνία το 1952, μ’ ένα διήγημά του στο αθηναϊκό περιοδικό «Πνευματική Ζωή». Από τότε δημοσίευσε διηγήματα, ποιήματα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, μελετήματα και δοκίμια σε περιοδικά κι εφημερίδες των Χανιών και των Αθηνών. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης της χανιώτικης εφημερίδας «Κήρυξ», όπου δημοσίευε επιφυλλίδες από το 1961 ώς το 1965.
Έχει εκδώσει τα ποιητικά βιβλία: «Μονόλογοι» (Χανιά, 1967), «Το σώμα της σιωπής» (Χανιά, 1970), «Τρίγλυφο» (Ολκός, 1976), «Ταριχευτήριο πουλιών» (Οι Εκδόσεις των Φίλων, 1978), «Χώροι αναπνοής» (Πρόσπερος, 1988), «Άνθρωποι και σκιές» (Αστρολάβος/Ευθύνη, 1995), «Στ’ Ακρωτήρια της ύπαρξης» (Γαβριηλίδης, 2003), «Σπασμένα αγάλματα και πικροβότανα» (Γαβριηλίδης, 2005).
Εξέδωσε επίσης το δοκίμιο «Η Κρήτη στο λογοτεχνικό έργο του Πρεβελάκη» (1968), τό «Οδοιπορικό των Σφακιών» (Κέδρος, 1980 και Μίτος 2002), που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ταξιδιωτικών Εντυπώσεων (1981), τη συλλογή 32 μικρών πεζών «Ένα κρανίο καρφωμένο στο κιγκλίδωμα»( Οι Εκδόσεις των Φίλων, 1999), το εκτενές πεζογράφημα - χρονικό «Όταν το πέλμα μας εταίριαζε με το χώμα» (Φιλολογικός Σύλλογος «Ο Χρυσόστομος», Χανιά, 2000), που αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια κατά τον πόλεμο και την κατοχή και το επίσης εκτενές μυθιστόρημα «Ο εθελοντής» (Κίχλη, 2008).
Ποιήματά του μεταφράστηκαν και δημοσιεύτηκαν σε ανθολογίες, περιοδικά και εφημερίδες στη Δυτική Γερμανία, Ολλανδία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Πολωνία, Ρωσία, Γαλλία, Ισπανία και Τουρκία. Επίσης, μια μελέτη του για τον Νίκο Καζαντζάκη ("The characters in freedom or death: A Kazantzakean anthropological scale") έχει μεταφραστεί και δημοσιευθεί στα αγγλικά στο περιοδικό 'The Charioteer: An annual of modern greek culture' (Νέα Υόρκη, 1980-1981). Έχει ανέκδοτο ποιητικό έργο, διηγήματα, ταξιδιωτικά, μελέτες και δοκίμια σχετικά με τη νεοελληνική ποίηση και πεζογραφία.
Το 1977 του απονεμήθηκε το Βραβείο Καζαντζάκη για το ώς τότε έργο του.
Το 1996 ο Δήμος Χανίων οργάνωσε τιμητική εκδήλωση για την προσφορά του στην εκπαίδευση και στη λογοτεχνία. Τον ίδιο χρόνο το περιοδικό «Γράμματα και Τέχνες» παρουσίασε στην Αθήνα το ποιητικό έργο του. Παρόμοια παρουσίαση έγινε και από το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας στους Βαρβάρους (Μυρτιά) Ηρακλείου το 1999 και το Μάρτη του 2004 από το Σύνδεσμο Φιλογόγων και την ενορία του Αγίου Κωνσταντίνου στη Νέα Χώρα Χανίων. Το Νοέμβρη του 2007 το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ) οργάνωσε τιμητική εκδήλωση προς τιμή του σε συνεργασία με την Εταιρεία Θεάτρου «Μνήμη» (θέατρο Κυδωνία) στα Χανιά.
Το θέατρο Κυδωνία ανέβασε στα Χανιά, με επιτυχία, θεατρική παράσταση (Ιούνιος και Νοέμβρης 2007), βασισμένη κυρίως στο βιβλίο του «Ένα κρανίο καρφωμένο στο κιγκλίδωμα», σε σκηνοθεσία Μιχάλη Βιρβιδάκη.
Ήταν μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

ΠΗΓΗ: Βικιπαίδεια

1945, 23 του Μάη*

Οι στρατιώτες με τα σιδερένια κράνη
με τις βαθιά κρυμμένες κρύες λάμψεις
των ματιών, στοιχισμένοι
στις άψογες τετράδες τους,
βροντώντας τις μαύρες τους μπότες
στις πλάκες του δρόμου, τραγουδώντας
τα τραγούδια της νίκης οι ηττημένοι
διασχίζουν για στερνή φορά την πολιτεία.

Οι κάτοικοι κοιτάζουν απ' τα πεζοδρόμια.
Πολλά μάτια γυαλίζουνε χαρούμενα.
Άλλοι σχολιάζουν μεγαλόφωνα. Μαυροντυμένες
γυναίκες καταριούνται. Δυο τρία παιδιά
απλώνουνε τα πέντε δάχτυλα ξεθαρρεμένα.

Όμως κανένας δεν πλησιάζει πιο κοντά
κανένας βέβαια δεν τολμά ν' απλώσει χέρι
στο πολυκέφαλο, στο πολυπόδαρο θεριό
που κατεβαίνει κατά το λιμάνι
για να μπαρκαριστεί σε πλοία ιγγλέζικα.
Φόβοι τεσσάρων χρόνων μας μουδιάζουν.

Γιώργης Μανουσάκης (Χανιά 1933 - 2008)

*ανέκδοτο ποίημα που βρέθηκε στο αρχείο του ποιητή.

~ αναδημοσίευση από το περιοδικό "Κεδρισός - ποταμός Λόγου & Τέχνης από την Κρήτη" [τεύχος 1, Χανιά, Ιανουάριος - Απρίλιος 2011]