Ζαχαροπλαστείο "Σταύρος Νίτης" από το 1875.... Όταν η Δημιουργία, συνάντησε την Ποιότητα...

ΠΑΝΟΣ ΘΑΣΙΤΗΣ (1923-2008) Βιογραφικό Σημείωμα Ο Πάνος Θασίτης γεννήθηκε στο Μόλυβο της Μυτιλήνης το 1923. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Από το 1930 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασε νομική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και εργάστηκε ως δικηγόρος. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, φοιτητής τότε, υπήρξε μέλος της συντακτικής ομάδας του φοιτητικού περιοδικού Ξεκίνημα. Στο ίδιο περιοδικό πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο της λογοτεχνίας το 1944 με τη δημοσίευση του ποιήματος Έτσι είναι πάντα. Την ίδια περίοδο πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και υπήρξε αρχισυντάκτης του περιοδικού της ΕΠΟΝ Μακεδονίας-Θράκης Λεύτερα Νιάτα. Διώχτηκε και εξορίστηκε στον Άη Στράτη και τη Μακρόνησο για τα πολιτικά του φρονήματα (1947-1950). Μετά την ολοκλήρωση και της στρατιωτικής του θητείας εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Δίχως Κιβωτό (1951). Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα, Καινούρια Εποχή, Νέα Πορεία, Κριτική, Συνέχεια, Φοίνικας, Νέα Εστία, Κριτική, Αντί, Ο πολίτης, Ο παρατηρητής και την εφημερίδα Καθημερινή, όπου δημοσίευσε μελέτες, δοκίμια και κριτικά άρθρα για τη λογοτεχνία. Τιμήθηκε με το Βραβείο Ποίησης του Δήμου Θεσσαλονίκης το 1951 και είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Πήρε μέρος στο διεθνές φεστιβάλ ποίησης στη Struga της πρώην Γιουγκοσλαβίας (1982) και τον επόμενο χρόνο στο Διεθνές Συνέδριο Ποίησης του Βελιγραδίου ως τακτικός σύνεδρος και εισηγητής. Υπήρξε μέλος των επιτροπών του ποιητικού διαγωνισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης (1960) και του θεατρικού διαγωνισμού του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1964), μέλος του Δ.Σ. της Τέχνης (1962-1964) και του Κ.Θ.Β.Ε. (1974-1977), μέλος της οργανωτικής επιτροπής του θεσμού Βαλκανικό Θέατρο (1980) και της επιτροπής μελέτης και αναθεώρησης των ελληνικών κρατικών σκηνών. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, ρωσικά, πολωνικά και άλλες γλώσσες. Ο Πάνος Θασίτης τοποθετείται στην πρώτη μεταπολεμική ποιητική γενιά. Το έργο του χαρακτηρίζεται από έντονο πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό. Ασχολήθηκε επίσης με τη θεωρία και την κριτική της λογοτεχνίας. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Πάνου Θασίτη βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Πάνος Θασίτης», Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.164-165. Αθήνα, Σοκόλης, 1982 και σελίδες 15-16 του περιοδικού Ο Παρατηρητής13, αφιερωμένου στον Πάνο Θασίτη. Πέθανε το 2008.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία • Αναγνωστάκης Μανώλης, «Πάνου Θασίτη: Πράγματα 2 - Αριθμοί», Διάλογος1 (Θεσσαλονίκη), ετ.Α΄, 4-6/1962, 1962, σ.46-50. • Αργυρίου Αλεξ., «Πάνος Θασίτης», Η ελληνική ποίηση · Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σ.164-165. Αθήνα, Σοκόλης, 1982 (όπου επιλογή κριτικογραφίας). • Θασίτης Πάνος, «Τα ιερά όρια της λογοτεχνίας · Η “ποίηση της ήττας” δεν ενδίδει στην ήττα», Ο παρατηρητής13, 7-10/1989, σ.17-22 (συνέντευξη του ποιητή). • Θέμελης Γιώργος, «Πάνος Θασίτης», Η νεώτερη ποίησή μας, σ.285-287. Αθήνα, Φέξης, 1963. • Κοκόλης Ξ.Α., Δώδεκα ποιητές, Θεσσαλονίκη 1930 -1960. Θεσσαλονίκη, Εγνατία, 1979. • Κοκόλης Ξ.Α., «Ερμηνευτικές περιπλανήσεις στην ποίηση του Πάνου Θασίτη (δοκιμή)», Ο παρατηρητής13 (Θεσσαλονίκη), 7-10/1989, σ.23-41. • Κοκόλης Ξ.Α. (επιλογή), «Τρεις κριτικές (και μια κάρτα) για την ποίηση του Π.Θασίτη», Ο παρατηρητής13 (Θεσσαλονίκη), 7-10/1989, σ.78-89. • Κουλουφάκος Κώστας, «Πάνου Θασίτη: Πράγματα», Επιθεώρηση ΤέχνηςΕ΄ [Στ΄], ετ.Γ΄, 7/1957, αρ.31, σ.66. • Μέντη Δώρα, «Κοινωνικοί προσδιορισμοί και ιδεολογικός στόχος της μεταπολεμικής κριτικής · Ο “ποιητής-κριτικός” Πάνος Θασίτης», Ο παρατηρητής13 (Θεσσαλονίκη), 7-10/1989, σ.42-52. • Μοσκώφ Κωστής, Η κοινωνική συνείδηση στην ποίηση της Θεσσαλονίκης. 1978. • Σπανδωνίδης Πέτρος, Η σύγχρονη λογοτεχνική Θεσσαλονίκη. Θεσσαλονίκη, 1960. • Τσιάμης Μήτσος Ν., «Πάνος Κ. Θασίτης, Εκατόνησος», Αιολικά Γράμματα7, 1-2/1972 (τώρα και στον τόμο Αναφορές σε λέσβιους συγγραφείς (1979-1989), σ.42-43. Αθήνα, Παπαδήμας, 1990). • Χουζούρη Έλενα, «Αναζήτηση του χαμένου όλου», Διαβάζω93, 2/5/1984, σ.51-52. • Ψαράκης Τάσος, «Ο Θασίτης του 1965», Ο παρατηρητής13 (Θεσσαλονίκη), 7-10/1989, σ.71-72. Αφιερώματα περιοδικών • Ο παρατηρητής13 (Θεσσαλονίκη), 7-10/1989.

Εργογραφία (πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) Ι.Ποίηση • Δίχως Κιβωτό. 1951. • Πράγματα. 1957. • Πράγματα2 - Αριθμοί. 1962. • Εκατόνησος. Αθήνα, Κείμενα, 1971. • Ελεεινόν θέατρον… 1980. • Σχιστολιθικά. Αθήνα, Κέδρος, 1983. • Τα ποιήματα 1946-1979. Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, 1990. ΙΙ.Δοκίμιο • Γύρος στην ποίηση. 1966. • 7 δοκίμια για την ποίηση. 1979. • Τα Δοκίμια (1959-1983). Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, 1990. ΠΗΓΗ: ΕΚΕΒΙ In memoriam Ν.Δ. IV Αυτά τα δάση φυλάγουνται κάτω απ’ τις αμασκάλες της Δίχως ύπνο πουλιού δίχως ειδύλλια στα χαμομήλια Μόν’ ο αγέρας της αυγής σκαλίζει στο ξύλο τους τη λευτεριά του. Έχω ένα μάτι από παλιό βουνό κι ένα κορμί αμάλαγη νύχτα Όταν        Εκείνη απλώνει το χέρι της Οι θάμνοι του κεραυνού χιονισμένοι γαλάζιο μάνα Προχωρούν στην καρδιά μου. V Δε θα γυρίσουμε πια, σ’ αυτούς τους σπασμένους διάδρομους Με το πρόσωπο στα χέρια νικημένοι Δίχως ελπίδα. Σώματα αποκαθηλωμένα Όρθια νεύρα πια κάτω από κάθε καμπάνα Σημαίνουμε όρθρους σ’ έρημους πλανήτες Όπου γαλάζιο χιόνι κάτω απ’ το νίκελ μιας τέλειας χαραυγής Όπου τόποι δίχως ορίζοντα – αντηχεία των αιώνων Όπου ψυχρά τοπία του νερού, κόψη της πέτρας Αειπάρθενοι κύκλοι δίχως γεύση Τα βήματά μας, τα βήματά μας από κιμωλία. Ναι Θεός να μας φυλάει - και τα παιδιά μας και τ' αγγόνια μας - Θεός να δίνει γνώση και στους άλλους. Είμαστε καλά, καλούτσικα, πολλά δε γυρεύουμε - το φαγί μας, το σπιτάκι μας, και κάτι στην άκρη, για την κακιά την ώρα. Σα μας χτυπούν την πόρτα, δε ρωτούμε «δίκαιος ή άνομος» δίνουμε σ' όλους αυτό που μπορούμε Τα παιδιά μας στο έθνος, τα κορίτσια στους όμοιούς μας. Πουλάμε στο συνηθισμένο κέρδος, πάμε πάντα με το νόμο. - Έτσι η γαλήνη στέκεται στο σπιτικό μας. Λέμε πάντα ναι - και στη φωτιά και στο νερό στο μυλωνά και στον ξωμάχο. Ναι στον άγιο, ναι στο διάβολο. Ναι κι όταν ναι δεν υπάρχει, είν' η φωτιά που πέφτει πια και μας εξολοθρεύει. Μόνο τα μάτια σου Τούτη τη νύχτα της σιγής και της απελπισίας μέσα στους κύκλους τους σφιχτούς της φυλακής, μόνο τα μάτια σου είναι δρόμος, μόνο τα μάτια σου, μόνο τα μάτια σου όπου γνώρισα το χάος της ελευθερίας. Ο νεκρός ποιητής Δεν είμ' εδώ που ψάχνεις. Τι γυρεύω εγώ μες στα λουλούδια στ' αβάσταχτο φως του φεγγαριού. Στις αίθουσες που οι ρήτορες εκπολιτίζουν το κοινό με τα φαντάσματά μας. Τι γυρεύω.  Χωρισμός Ήρθες και τίποτα δεν άντεξε πλάι σου Έφυγες και τίποτα δε χάθηκε μαζί σου Στα χέρια μου κρατώ και την ελπίδα και τη μνήμη σου Το αίμα μου περνάει μέσ' από σένα Μοίρασα τον ίσκιο μου με σένα Τίποτα δε μου λείπει∙ γιατί τίποτα δε χάθηκε μαζί σου.